Tip 1 Diyabet: Pankreasın Düşmanıyla Savaş
Tip 1 diyabet, pankreastaki adacık hücrelerinin otoimmün harabiyeti sonucunda ortaya çıkan mutlak insülin eksikliğinin olduğu bir durumdur. İnsülin, kan şekerini düzenlemek için gerekli yaşamsal bir hormon olup pankreastaki adacık hücrelerinden sentezlenir. İnsülin eksikliği durumunda hücreler glukozu enerji için kullanamaz ve kan şekeri seviyeleri yükselir. Tip 1 diyabet genellikle çocukluk veya genç yaşlarda başlasa da her yaşta ortaya çıkabilir. Bu hastalık yaşam boyu insülin kullanımını gerektirir ve bir yaşam biçimidir.
5-14 Yaş Grubu Çocuklar Tehlikede!
Türkiye’de tip 1 diyabet vakaları son yıllarda artış göstermektedir. Sağlık Bakanlığı verilerine göre, ülkede yaklaşık 20.000 çocuk ve genç tip 1 diyabet tanısı almış durumda. Bu sayı dünya genelindeki artışa paralel olarak artmaktadır, özellikle 5-14 yaş grubundaki çocuklar daha fazla etkilenmektedir.
Aşırı Susama ve Sık İdrara Çıkma Tip 1 Diyabet’in En Belirgin Göstergesi
Tip 1 diyabet, genellikle ani belirtilerle kendini gösterir. Çocuklarda en sık rastlanan belirtiler arasında şunlar bulunmaktadır:
- Aşırı susama ve sık idrara çıkma: Çocuklar çok fazla su içebilir ve sık sık tuvalete gitme ihtiyacı duyabilirler. Tuvalet eğitimi almış bir çocuğun gece veya gündüz altını ıslatması da görülebilir.
- Aşırı yorgunluk: Enerji eksikliği ve halsizlik hissedilebilir.
- Açıklanamayan kilo kaybı: Vücut, insülin eksikliği nedeniyle yağ ve kas dokusunu enerji için kullanmaya başlar.
- Bulanık görme: Yüksek kan şekeri göz merceğinde şişmeye yol açabilir.
- İştah artışı: Vücudun enerjiyi kullanamaması nedeniyle daha fazla yemek yeme isteği olabilir.
Hangi Çocuklar Risk Altında?
Tip 1 diyabetin net bir nedeni olmasa da bazı risk faktörleri belirlenmiştir:
- Genetik yatkınlık: Ailede tip 1 diyabet öyküsü olan çocuklar daha yüksek risk altındadır.
- Otoimmün hastalık geçmişi: Vitiligo, Çölyak veya Hashimoto gibi otoimmün hastalıklara sahip çocuklarda tip 1 diyabet riski artar.
- Çevresel faktörler: Viral enfeksiyonlar ve beslenme alışkanlıkları hastalığın ortaya çıkışında rol oynayabilir.
Erken Teşhis Hayati Öneme Sahip
Tip 1 diyabet hızla ilerleyebilir ve ketoasidoz gibi yaşamı tehdit eden durumlara neden olabilir. Bu nedenle, ebeveynlerin ve öğretmenlerin belirtileri tanıması ve şüphelenildiğinde hemen sağlık uzmanına başvurması büyük önem taşır.
Tedavi Seçenekleri
Tip 1 diyabetin kesin bir tedavisi olmamakla birlikte, hastalık yönetilebilir. Tedavi genellikle şunları içerir:
- İnsülin tedavisi: Vücudun ihtiyacı olan insülini sağlamak için düzenli enjeksiyonlar veya insülin pompaları kullanılır.
- Kan şekeri izleme: Kan şekeri seviyelerinin düzenli olarak kontrolü tedavi planının başarısı için önemlidir. Sensörler sayesinde günümüzde sürekli glukoz izlemesi sağlanabilir.
- Diyet ve egzersiz: Sağlıklı beslenme ve düzenli egzersiz kan şekeri kontrolüne yardımcı olur.
‘Nadir Olmayan Bir Sağlık Sorunu’
Tip 1 diyabet, nadir olmayan bir çocukluk sağlık sorunudur. Erken teşhis, etkili tedavi planları ve doğru teknolojiyle çocuklar sağlıklı bir yaşam sürebilirler. Bu sebeple toplumun bilinçlendirilmesi, ailelerin belirtilere dikkat etmesi ve sağlık politikalarında diyabet teknolojilerinin sunulmasına odaklanılması önemlidir.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
